GOPS TARNÓW
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.
Ośrodki pomocy społecznej stanowią jednostkę organizacyjną systemu wsparcia osób i rodzin znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych. Ośrodek realizuje zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej.
Dotychczasowe działania pomocy społecznej wynikające z polityki społecznej państwa prowadziły do zaspokojenia podstawowych potrzeb egzystencjalnych osób i rodzin, nie rozwiązywały natomiast w pełni coraz to nowych i zwiększających się liczebnie problemów społecznych.
W nowoczesnej polityce społecznej, pomoc społeczna odchodzi od takich działań pomocowych, które polegają na rozdawaniu środków.
Rodzina z problemem wymaga i oczekuje innych, niefinansowych form pomocy.
Wskazane w niniejszej strategii zadania wynikają z rozeznanych problemów społecznych gminy Tarnów i z nowego modelu pomocy społecznej.
W nowym modelu pomocy społecznej naczelnym zadaniem Ośrodka Pomocy Społecznej jest praca socjalna.
Wg Rady Europy praca socjalna to polepszanie warunków życia dla wszystkich ludzi, poprzez zapewnienie wsparcia, umożliwienie samorealizacji i integrację społeczną .
Praca socjalna to działalność ułatwiająca jednostkom , grupom osób i środowiskom lokalnym adaptację do zmieniających się warunków życia przez organizowanie dostępu do całego systemu usług , umożliwiających w ostatecznym efekcie samodzielność życiową i godne uczestnictwo w życiu społecznym.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gminie Tarnów stanowi samodzielną jednostkę budżetową podległą Radzie Gminy, a nadzór merytoryczny nad nią sprawuje Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej.
Zatrudnia 11 ½ pracowników na 11 ½ etatów, w tym 7 pracowników socjalnych.
Ponadto przez Wójta Gminy zostało powołanych dwóch pełnomocników, jeden - do spraw osób niepełnosprawnych, a drugi - do rozwiązywania problemów alkoholowych.
Realizacja podstawowego celu pomocy jakim jest udzielanie osobom i rodzinom pomocy w zakresie przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, prowadzone jest w oparciu o przepisy prawne :
-ustawa o pomocy społecznej,
-ustawa o samorządzie gminnym,
-ustawa o finansach publicznych,
-statut i regulamin ośrodka .
Główne zadania Ośrodka wynikają wprost z reakcji na podstawowe problemy występujące na terenie jego działania , którymi są :
-ubóstwo,
-niepełnosprawność,
-długotrwała choroba,
-bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych (zwłaszcza w rodzinach wielodzietnych i niepełnych),
-alkoholizm,
-bezrobocie .
Z analizy działalności ośrodka pomocy społecznej wynika , że w gminie Tarnów na czoło wszystkich problemów wysuwa się bezrobocie .
Dotyka ono często więcej niż jednej osoby w rodzinie i może prowadzić do pojawienia się w rodzinie kolejnych problemów , takich jak ucieczka w alkoholizm a przede wszystkim ubóstwo , które stanowi drugą pod względem częstości występowania przyczynę zgłaszania się po pomoc .
Najważniejsze czynniki , które powodują wzrost skali ubóstwa to oprócz przywołanego wyżej bezrobocia :
- niskie kwalifikacje zawodowe członków rodzin ,
- brak wykształcenia , największa skala ubóstwa jest w tych gospodarstwach domowych , gdzie rodzice mają wykształcenie co najwyżej podstawowe ,
- utrzymywanie się wyłącznie z rolnictwa , brak innego , w miarę regularnego źródła dochodu .
Kolejnym ważnym problemem jest bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego , która zasługuje na pogłębioną analizę , zamieszczoną
w dalszej części niniejszej strategii .
W tym miejscu warto podkreślić , że wymienione wyżej czynniki rzadko występują
oddzielnie .Wprost przeciwnie , są ze sobą sprzężone w swoisty łańcuch przyczynowo
- skutkowy .
Niskie kwalifikacje zawodowe , wynikające z braku wykształcenia prowadzą do bezrobocia . Jego efektem jest brak stałego źródła dochodu , co w powiązaniu z niską opłacalnością pracy w rolnictwie prowadzi do ubóstwa .
Efektem tej sytuacji jest bezradność w sprawach rodzinnych i jeszcze większa marginalizacja rodziny i jej członków .
To z kolei powoduje dalsze pogłębianie się problemu z dostępem do dobrego wykształcenia , bez którego trudno uzyskać kwalifikacje zawodowe , liczące się na rynku pracy , co w prosty sposób przyczynia się do utrwalania bezrobocia .
Po drodze występują również inne czynniki utrudniające wydobycie się z tego błędnego koła , n.p. niskie poczucie własnej wartości , które negatywnie wpływa na pozycję danej osoby na rynku pracy , a także obniża jej autorytet w rodzinie , czego konsekwencją są trudności wychowawcze .
Najgorszym możliwym zjawiskiem jest długotrwałe utrzymywanie się sytuacji , która może prowadzić do patologii , gdyż końcowym efektem tego jest dziedziczenie ubóstwa , z wszystkimi tego dramatycznymi skutkami .
Rolą opieki społecznej jest przerwanie tego łańcucha negatywnych zjawisk , gdzie przyczyny mieszają się ze skutkami .
Im bardziej kompleksowo podejdziemy do tego zagadnienia , tym lepsze i trwalsze będą efekty naszych działań .
Do osiągnięcia tego celu powinna przyczynić się
przeprowadzana w niniejszym dokumencie analiza sytuacji społecznej w Gminie Tarnów .
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje :
-osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
-cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlanie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej .
Świadczenia pomocy społecznej dzielą się na udzielane w środowisku zamieszkania osoby korzystającej z pomocy ( pomoc środowiskowa) oraz udzielane w domach pomocy społecznej ( pomoc instytucjonalna) .
Pierwsza z tych form ma o wiele większe znaczenie ze względu na integrację społeczną i dążenie do umożliwienia świadczeniobiorcy w miarę samodzielnej egzystencji.
Ośrodek realizuje zadania zlecone i własne gminy.
Zadania zlecone to: wypłata zasiłków stałych i opłacanie składki ubezpieczenia zdrowotnego za osoby nie ubezpieczone z innych tytułów .
Zadania własne o charakterze obowiązkowym realizowane przez nasz Ośrodek to :
- przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych,
- przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych,
- praca socjalna,
- organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych,
- sprawianie pogrzebu,
- kierowanie do domów pomocy społecznej oraz ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca
gminy w tym domu,
- dożywianie dzieci,
- przyznawanie i wypłata zasiłków celowych losowych .
Ośrodek prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w przepisach prawa dla jednostek budżetowych oraz posiada wyodrębniony rachunek bankowy.
Podstawą gospodarki finansowej jest plan finansowy - plan dochodów i wydatków opracowywany przez Kierownika Ośrodka wspólnie z Głównym Księgowym dostosowany do uchwały budżetowej gminy .
Koszty realizacji zadań powierzonych Ośrodkowi finansowane są z dochodów własnych Gminy w przypadku zadań własnych, otrzymywanych z budżetu Państwa dotacji w przypadku zadań zleconych Gminie Tarnów .
Aby nastąpiła istotna zmiana jakościowa kierunków dystrybucji środków potrzebne jest zintensyfikowanie pracy socjalnej ze stałymi klientami opieki społecznej .
Są to osoby i rodziny , które nie widzą innej możliwości funkcjonowania w środowisku lokalnym, jak tylko przy pomocy Ośrodka .
Osoby te reprezentują postawy roszczeniowe, a zmiana ich mentalności i nastawienia do życia jest bardzo trudna .
Zmiana tej sytuacji stawia przed pracownikami socjalnymi nowe wyzwania i nowe role .
Aby działania pracowników socjalnych były skuteczne w naszym Ośrodku istnieje podział terenu na rejony opiekuńcze .
Każdy z pracowników w swoim rejonie specjalizuje się w zakresie pracy socjalnej z osobami bezrobotnymi , psychicznie chorymi , uzależnionymi oraz rodzinami problemowymi .
W tym miejscu warto pokazać zasoby instytucjonalne systemu pomocy społecznej na terenie Gminy Tarnów :
-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie ul. Krakowska 19 ,
-Dom Pomocy Społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Nowodworzu ,
-Placówka Opiekuńczo Wychowawcza działająca przy Parafii pw Św. Brata Alberta w Zgłobicach ,
-Placówka Opiekuńczo Wychowawcza działająca przy Parafii pw Miłosierdzia Bożego w Woli Rzędzńskiej ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Szkole Podstawowej w Woli Rzędzińskiej nr 1 ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy parafii w Zbylitowskiej Górze ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy parafii w Woli Rzędzińskiej nr 2 ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Szkole Podstawowej w Zawadzie
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Szkole Podstawowej w Błoniu ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Szkole Podstawowej w Koszycach Małych ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Szkole Podstawowej w Porębie Radlnej ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Szkole Podstawowej w Koszycach Wielkich ,
-Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza działająca przy Zespole Szkół w Tarnowcu ,
-Warsztaty terapii zajęciowej działające przy Zakładach Pracy Chronionej „TAREL" w Woli Rzędzińskiej ,
-Punkt Konsultacyjny dla osób i rodzin z problemem alkoholowym oraz doznających przemocy przy Urzędzie Gminy.
.